02 czerwca 2022

Kręski Tomasz, Zmiana formy opodatkowania w ramach Polskiego Ładu 2.0

Formularz PIT-36Opublikowano: LEX/el. 2022
Status: aktualne
Autor: Kręski Tomasz
Rodzaj: poradnik

Sejm uchwalił i przekazał do rozpatrzenia przez Senat ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - nowelizacja Polskiego Ładu. Poza obniżeniem stawki PIT z 17% do 12% nowelizacja wprowadza również możliwość ponownego wyboru rozliczenia na skali podatkowej przez tych przedsiębiorców, którzy wybrali podatek liniowy lub ryczałt. Podatnicy, którzy na 2022 rok wybrali podatek liniowy będą mogli zmienić formę opodatkowania na skalę podatkową po zakończeniu roku. Ryczałtowcy mają natomiast dwie możliwości.

1. Czy zmiana formy opodatkowania jest możliwa w trakcie roku?
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przedsiębiorca może dokonać zmiany formy opodatkowania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca pierwszy w roku podatkowym przychód osiągnął w styczniu, czas na zmianę formy opodatkowania ma wyłącznie do dnia 20 lutego roku podatkowego.

2. Możliwość ponownego wyboru rozliczenia na skali podatkowej
W dniu 1 styczniu 2022 r. wszedł w życie podatkowy Polski Ład, zaś już w marcu tego samego roku zapowiedziano jego istotną modyfikację, w tym między innymi obniżenie stawki PIT z 17% do 12%. Nie mogli tego oczywiście przewidzieć przedsiębiorcy, którzy wybrali już jako formę opodatkowania na 2022 rok podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
W związku ze zmianą skali podatkowej, która ma dotyczyć opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r., uchwalona przez Sejm nowelizacja umożliwia zatem podatnikom, którzy w 2022 r. opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ponowny wybór skali podatkowej.

Uwaga!
Podatnicy będą mogli zmienić formę opodatkowania jedynie na skalę podatkową. Nie będzie możliwości zmiany na ryczałt lub podatek liniowy. Oznacza to, że podatnicy, którzy obecnie są opodatkowani ryczałtem lub podatkiem liniowym będą mogli wybrać jedynie skalę podatkową.

3. Podatek liniowy
Zgodnie z uchwaloną nowelizacją, podatnicy osiągający w 2022 r. dochody z pozarolniczej podatkiem liniowym, będą mogli po zakończeniu 2022 r. dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych dochodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali podatkiem liniowym. Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 r. (30 kwietnia w 2023 r. to niedziela), podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów. Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-36L, nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej.
Możliwość wyboru skali podatkowej po zakończeniu roku podatkowego oznacza, że podatnicy obowiązani będą obliczać i wpłacać zaliczki należne od dochodów osiągniętych w 2022 r. na dotychczasowych zasadach.
Zaliczki te podatnicy wykażą w zeznaniu PIT-36 bez konieczności przeliczania ich według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej.
Decyzja co do wyboru skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. dotyczyć będzie tylko tego roku. Jeśli więc podatnik na początku 2022 r. (lub w latach poprzednich) wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, to zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 9a ust. 2b ustawy PIT), ta forma opodatkowania dotyczy również lat następnych, w tym 2023 r. Zasady tej nie zmienia wybór skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r.
Zatem podatnik, który również w 2023 r. nie będzie chciał stosować podatku liniowego, będzie musiał w ustawowym terminie (art. 9a ust. 2 i 2b ustawy PIT) zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania albo złożyć w terminie i na zasadach określonych w ustawie o ryczałcie sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych.

4. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

4.1. Zmiana formy opodatkowania po zakończeniu roku
Zgodnie z uchwaloną nowelizacją, podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu, które opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli po zakończeniu 2022 r. dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych przychodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Możliwość wyboru skali podatkowej po zakończeniu roku podatkowego oznacza, że podatnicy obowiązani będą obliczać i wpłacać miesięcznie albo kwartalnie należny ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na dotychczasowych zasadach. Ryczałt należny za grudzień lub ostatni kwartał 2022 r. podatnicy obowiązani będą wpłacić do końca lutego 2023 r.
Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 r. (30 kwietnia w 2023 r. to niedziela) podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów (przychodów). Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-28, w którym wykaże przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej dla opodatkowania tych samych przychodów.
Podatnicy, którzy dokonają wyboru skali podatkowej w zeznaniu PIT-36, należny i wpłacony ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące albo kwartały 2022 r. wykażą jako zaliczki miesięczne albo kwartalne. Podatnicy nie będą więc obowiązani do wyliczania należnych w 2022 r. zaliczek według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej.
W zeznaniu PIT-36 podatnicy wykażą dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej obliczony zgodnie z art. 24 ust. 2–2b ustawy PIT, czyli na zasadach obowiązujących podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów. W tym celu, podatnicy obowiązani będą zaprowadzić i uzupełnić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której wykażą osiągnięte w 2022 r. dochody z działalności gospodarczej. W księdze tej obowiązani będą również wpisać wartość remanentu na dzień 1 stycznia i 31 grudnia 2022 r.
Decyzja co do wyboru skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. dotyczyć będzie tylko tego roku. Jeśli więc podatnik na początku 2022 r. (lub w latach poprzednich) wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 9 ust. 1b ustawy o ryczałcie) ta forma opodatkowania dotyczy również lat następnych, w tym 2023 r. Zasady tej nie zmienia wybór skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r.
Zatem podatnik, który również w 2023 r. nie będzie chciał stosować opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał w ustawowym terminie (art. 9 ust. 1 i 1b ustawy o ryczałcie) złożyć oświadczenie na piśmie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania albo oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy PIT.

4.2. Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku
W przypadku ryczałtowców możliwa będzie także zmiana formy opodatkowania w trakcie roku. Zgodnie z uchwaloną nowelizacją, podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu, które przed 1 lipca 2022 r. opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą również mogli w terminie do 22 sierpnia 2022 r. złożyć oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po zakończeniu roku obowiązani będą złożyć dwa zeznania roczne, tj. PIT-28, w którym wykażą przychody osiągnięte od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r., oraz PIT-36, w którym wykażą dochody osiągnięte w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r.

Uwaga!
Podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z tzw. najmu prywatnego, którzy opłacali w trakcie roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tego tytułu, będą mogli po zakończeniu roku wybrać opodatkowanie według skali podatkowej. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36.

Podstawa prawna:
art. 14-17 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 2186)